आर्थिक लाभ आणि अटी या योजनेअंतर्गत दोन प्रकारचे लाभ देण्यात येतात. पहिल्या प्रकारात, एका मुलीच्या जन्मानंतर कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रिया केल्यास त्या मुलीच्या नावे 50,000 रुपये जमा केले जातात. दुसऱ्या प्रकारात, दोन मुलींच्या जन्मानंतर कुटुंब नियोजन केल्यास प्रत्येक मुलीच्या नावे 25,000 रुपये जमा केले जातात. या रकमेचे वितरण टप्प्याटप्प्याने केले जाते. मुलगी सहा वर्षांची झाल्यावर पहिला हप्ता, बारा वर्षांची झाल्यावर दुसरा हप्ता आणि अठरा वर्षांची झाल्यावर उर्वरित रक्कम दिली जाते.
महत्त्वाच्या अटी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही महत्त्वाच्या अटींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे:
- पहिल्या मुलीच्या जन्मानंतर एक वर्षाच्या आत कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रिया करणे बंधनकारक आहे
- दुसऱ्या मुलीच्या जन्मानंतर सहा महिन्यांच्या आत शस्त्रक्रिया करणे आवश्यक आहे
- मुलीने किमान दहावीपर्यंत शिक्षण पूर्ण करणे अनिवार्य आहे
- अठरा वर्षांपूर्वी मुलीचा विवाह झाल्यास योजनेचा लाभ मिळणार नाही
आवश्यक कागदपत्रे योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
- मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र
- कुटुंब नियोजन शस्त्रक्रियेचे प्रमाणपत्र
- पालकांचा महाराष्ट्राचा अधिवास दाखला
- आधार कार्ड
- रेशन कार्ड
- बँक खाते पासबुक (मुलगी आणि आईच्या संयुक्त नावे)
- पासपोर्ट साईज फोटो
अर्ज प्रक्रिया योजनेचा लाभ घेण्यासाठी ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन पद्धतीने अर्ज करता येतो. ऑनलाइन अर्जासाठी https://womenchild.maharashtra.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्यावी. ऑफलाइन अर्जासाठी स्थानिक अंगणवाडी केंद्र किंवा महिला व बालविकास विभागाच्या कार्यालयात संपर्क साधावा.
अर्ज सादर केल्यानंतर त्याची छाननी केली जाते आणि पात्र लाभार्थ्यांना योजनेचा लाभ दिला जातो. योजनेचे सामाजिक महत्त्व माझी कन्या भाग्यश्री योजना केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नाही. ती मुलींप्रती असलेला समाजाचा दृष्टिकोन बदलण्यास मदत करते.
मुलगी ही कुटुंबासाठी ओझे नसून ती एक संधी आहे, हा संदेश या योजनेद्वारे दिला जातो. स्त्रीभ्रूण हत्या रोखणे, बालविवाह थांबवणे आणि मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देणे या माध्यमातून समाजात सकारात्मक बदल घडवून आणण्याचा प्रयत्न या योजनेद्वारे केला जात आहे.
या योजनेमुळे मुलींच्या शिक्षणाला चालना मिळत आहे. त्यांच्या नावे जमा होणारी रक्कम त्यांच्या उच्च शिक्षणासाठी उपयोगी पडते. शिवाय, योजनेतील कौशल्य विकासाच्या तरतुदीमुळे मुलींना स्वावलंबी बनण्यास मदत होते. अशा प्रकारे, माझी कन्या भाग्यश्री योजना महाराष्ट्रातील मुलींच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरत आहे.