domestic gas cylinder देशभरात एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमध्ये लक्षणीय बदल पाहायला मिळत आहे. विशेषतः व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या दरात मोठी घसरण झाली असून, घरगुती वापरकर्त्यांसाठी दर स्थिर राहिले आहेत. या महत्त्वपूर्ण बदलांचा सविस्तर आढावा घेऊ या.
घरगुती गॅस दरांची सद्यस्थिती घरगुती वापरासाठी असलेल्या 14.2 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किमती एप्रिल 2024 पासून स्थिर आहेत. मार्च 2024 मध्ये सरकारने घेतलेल्या निर्णयानुसार, गॅस दरात मोठी कपात करण्यात आली होती. या निर्णयामुळे 1100 रुपयांवरून दर खाली आले. सध्या प्रमुख महानगरांमध्ये घरगुती गॅसचे दर पुढीलप्रमाणे आहेत:
दिल्ली: 803 रुपये मुंबई: 802.50 रुपये कोलकत्ता: 829 रुपये चेन्नई: 818.50 रुपये
उज्ज्वला योजनेचा लाभ सरकारच्या उज्ज्वला योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना प्रति सिलेंडर 300 रुपयांची सबसिडी मिळत आहे. या योजनेमुळे गरीब कुटुंबांना स्वयंपाकघरात स्वच्छ इंधन वापरण्याची संधी मिळाली आहे. सबसिडीमुळे त्यांच्यावरील आर्थिक बोजा कमी होतो.
व्यावसायिक गॅस दरातील घसरण व्यावसायिक क्षेत्रासाठी मोठी दिलासादायक बातमी आहे. गेल्या सहा महिन्यांपासून सातत्याने वाढत असलेल्या 19 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमध्ये आता घसरण झाली आहे. प्रमुख शहरांमधील नवीन दर:
दिल्ली: 14.5 रुपयांची घसरण, नवीन दर 1,804 रुपये मुंबई: 15 रुपयांची घसरण, नवीन दर 1,756 रुपये कोलकत्ता: 16 रुपयांची घसरण, नवीन दर 1,911 रुपये चेन्नई: 14.5 रुपयांची घसरण, नवीन दर 1,966 रुपये
मागील काळातील दरवाढीचा आढावा जुलै ते डिसेंबर 2024 या कालावधीत व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये मोठी वाढ झाली होती. या पाच महिन्यांत विविध शहरांमध्ये झालेली एकूण दरवाढ:
दिल्ली: 172.5 रुपयांची वाढ मुंबई: 173 रुपयांची वाढ कोलकत्ता: 171 रुपयांची वाढ चेन्नई: 171 रुपयांची वाढ
डिसेंबर महिन्यात सलग पाचव्यांदा दरवाढ करण्यात आली होती, ज्यामध्ये प्रति सिलेंडर 16.50 रुपयांची वाढ करण्यात आली होती.
बाजारावरील परिणाम व्यावसायिक गॅस दरातील या बदलांचा थेट परिणाम हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि इतर खाद्यपदार्थ व्यवसायांवर होतो. दरात झालेली घसरण या क्षेत्रातील व्यावसायिकांसाठी दिलासादायक आहे. मागील काही महिन्यांत झालेल्या सातत्यपूर्ण दरवाढीमुळे त्यांच्या खर्चात वाढ झाली होती.
तज्ज्ञांच्या मते, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमती आणि डॉलर-रुपया विनिमय दर यांचा थेट परिणाम एलपीजी दरांवर होतो. सध्याच्या घसरणीमुळे व्यावसायिक क्षेत्राला दिलासा मिळाला असला तरी, भविष्यातील दर हे बाजारातील या घटकांवर अवलंबून राहतील.
सामान्य नागरिकांसाठी महत्त्व घरगुती गॅस दर स्थिर राहिल्याने आणि उज्ज्वला योजनेच्या सबसिडीमुळे सामान्य कुटुंबांना दिलासा मिळाला आहे. व्यावसायिक दरातील घसरणीचा अप्रत्यक्ष फायदा ग्राहकांना होऊ शकतो, कारण खाद्यपदार्थांच्या किमतींवर याचा परिणाम होऊ शकतो.
एलपीजी दरांमधील हे बदल भारतीय अर्थव्यवस्थेतील गतिशीलता दर्शवतात. सरकारच्या धोरणात्मक निर्णयांमुळे घरगुती वापरकर्त्यांना स्थिर दर मिळत आहेत, तर व्यावसायिक क्षेत्राला दरातील घसरणीमुळे दिलासा मिळाला आहे. मात्र, दीर्घकालीन स्थिरता ही जागतिक बाजारातील घडामोडींवर अवलंबून राहील.