10th and 12th राज्यातील दहावी आणि बारावी बोर्डाच्या विद्यार्थ्यांसाठी आनंदाची बातमी आहे! बोर्डाच्या परीक्षेत उत्तीर्ण होण्यासाठी आता अधिक सुलभ प्रक्रिया आणि नियम लागू करण्यात आले आहेत. या बदलांमुळे विद्यार्थ्यांचा तणाव कमी होऊन, त्यांना उत्तीर्ण होण्याच्या अधिक संधी मिळणार आहेत. राज्यातील बोर्ड परीक्षा संपल्या असून, आता सुमारे ३६ लाख विद्यार्थी निकालाच्या प्रतीक्षेत आहेत. या लेखात आपण परीक्षेतील यशासाठी असलेले महत्त्वाचे नियम आणि त्यांचा विद्यार्थ्यांना होणारा फायदा यांविषयी सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत.
बोर्ड परीक्षांचे महत्त्व
दहावी आणि बारावीची परीक्षा ही विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक आयुष्यातील महत्त्वाची टप्पे मानली जातात. या परीक्षांमधील गुणांवर विद्यार्थ्यांचे पुढील शैक्षणिक आणि व्यावसायिक मार्ग अवलंबून असतात. प्रत्येक विद्यार्थ्याचे स्वप्न असते की या परीक्षेत चांगले गुण मिळवून उत्तीर्ण व्हावे. पूर्वी या परीक्षांना अतिशय कठीण मानले जात असे, परंतु आता बोर्डाने अनेक विद्यार्थीकेंद्रित नियम आणि धोरणे लागू केल्यामुळे परिस्थिती बदलली आहे. या नवीन नियमांमुळे परीक्षेत उत्तीर्ण होण्याची शक्यता वाढली आहे.
दहावी बोर्डासाठी पासिंग नियम
अंतर्गत मूल्यमापन प्रणाली
दहावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी अंतर्गत मूल्यमापन प्रणाली हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. या प्रणालीनुसार प्रत्येक विषयासाठी २० गुण वेगळे ठेवले जातात, ज्यामध्ये:
- गृहपाठासाठी १० गुण
- तोंडी परीक्षेसाठी १० गुण
विज्ञान विषयामध्ये गुणांचे वितरण वेगळ्या पद्धतीने केले जाते:
- प्रयोगवहीसाठी ८ गुण
- प्रत्यक्ष प्रयोगासाठी १२ गुण
गणित विषयामध्ये:
- गृहपाठासाठी १० गुण
- वस्तुनिष्ठ प्रश्नांसाठी १० गुण
हे अंतर्गत मूल्यमापन विद्यार्थ्यांना लेखी परीक्षेत थोडे कमी गुण मिळाले तरीही पास होण्यास मदत करते. म्हणजेच, या २० अतिरिक्त गुणांमुळे एकूण गुणांची संख्या वाढते आणि उत्तीर्ण होण्याची संधी वाढते.
भाषा विषयांसाठी नियम
बोर्डाच्या त्रिभाषा सूत्रानुसार (मराठी, हिंदी, इंग्रजी) विद्यार्थ्यांना तीनही भाषांमध्ये एकत्रित १०५ गुण मिळणे आवश्यक आहे. परंतु या नियमात एक महत्त्वाची सवलत आहे – त्यापैकी कोणत्याही एका भाषेत किमान २५ गुण मिळाले तरी ते पुरेसे आहे. म्हणजेच, जर विद्यार्थ्याला एखाद्या भाषेत कमी गुण मिळाले, परंतु इतर भाषांमध्ये चांगले गुण मिळाले, तर तो तरीही उत्तीर्ण होऊ शकतो.
गणित आणि विज्ञानसाठी विशेष नियम
गणित आणि विज्ञान या दोन महत्त्वाच्या विषयांसाठी विशेष नियम आहेत:
- या दोन्ही विषयांसाठी मिळून कमीत कमी ७० गुण आवश्यक आहेत
- कोणत्याही एका विषयात किमान २५ गुण मिळवणे अनिवार्य आहे
या नियमामुळे जर एका विषयात कमी गुण मिळाले तरी दुसऱ्या विषयात चांगले गुण मिळवून विद्यार्थी उत्तीर्ण होऊ शकतात.
इतिहास आणि भूगोल (समाजशास्त्र)
इतिहास आणि भूगोल या विषयांसाठी सुद्धा अंतर्गत मूल्यमापनाच्या माध्यमातून २० गुण दिले जातात. हे गुण विद्यार्थ्यांना लेखी परीक्षेत कमी गुण मिळाले तरीही पास होण्यास मदत करतात.
बारावी बोर्डासाठी पासिंग नियम
तोंडी परीक्षा प्रणाली
बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी प्रत्येक विषयासाठी तोंडी परीक्षा घेतली जाते, मग तो विषय विज्ञान, वाणिज्य किंवा कला शाखेतील असो. ही तोंडी परीक्षा विद्यार्थ्यांच्या संपूर्ण मूल्यांकनाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. तोंडी परीक्षेतील गुण आणि लेखी परीक्षेतील गुण मिळून अंतिम निकाल ठरवला जातो.
प्रायोगिक परीक्षा
विज्ञान शाखेतील विद्यार्थ्यांसाठी प्रायोगिक विषयांमध्ये (भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र) प्रायोगिक परीक्षा महत्त्वाची आहे. या प्रायोगिक परीक्षेत विद्यार्थ्यांना सामान्यत: चांगले गुण मिळतात, जे त्यांच्या एकूण गुणांमध्ये भर घालतात.
एकत्रित गुणपद्धती
बारावी बोर्डाच्या नियमांनुसार लेखी परीक्षा आणि तोंडी/प्रायोगिक परीक्षेतील गुण एकत्रित करून विषयातील अंतिम गुण ठरवले जातात. यामुळे विद्यार्थ्यांना केवळ लेखी परीक्षेवर अवलंबून राहावे लागत नाही, आणि उत्तीर्ण होण्याची शक्यता वाढते.
बोर्ड नियमांचे फायदे
बोर्डाने लागू केलेल्या वरील नियमांमुळे विद्यार्थ्यांना अनेक फायदे होतात:
- तणावात घट: परीक्षेचे गुण केवळ लेखी परीक्षेवर अवलंबून नसल्यामुळे विद्यार्थ्यांच्या मानसिक तणावात घट होते.
- उत्तीर्ण होण्याची अधिक संधी: अंतर्गत मूल्यमापन, तोंडी परीक्षा आणि प्रायोगिक परीक्षांमुळे एकूण गुणांमध्ये वाढ होऊन उत्तीर्ण होण्याची शक्यता वाढते.
- सर्वांगीण मूल्यमापन: केवळ लेखी परीक्षेऐवजी, विद्यार्थ्यांचे मूल्यमापन वेगवेगळ्या पद्धतींनी केले जाते, ज्यामुळे त्यांच्या सर्व क्षमतांचे मूल्यांकन होते.
- कमजोर विषयांची भरपाई: एखाद्या विषयात कमी गुण मिळाले तरी इतर विषयांमध्ये चांगले गुण मिळवून विद्यार्थी उत्तीर्ण होऊ शकतात.
- टक्केवारीत वाढ: अंतर्गत मूल्यमापन आणि तोंडी परीक्षांमधील अतिरिक्त गुणांमुळे विद्यार्थ्यांच्या एकूण टक्केवारीत वाढ होते.
विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्वाचे सल्ले
बोर्डाच्या नियमांचा पूर्ण फायदा घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी काही महत्त्वाच्या गोष्टींचे पालन करावे:
- अंतर्गत मूल्यमापनावर लक्ष द्या: गृहपाठ, प्रकल्प आणि अंतर्गत परीक्षा यांमध्ये चांगले गुण मिळवण्याचा प्रयत्न करा.
- तोंडी परीक्षेची तयारी करा: तोंडी परीक्षा केवळ औपचारिकता नाही, तर त्यामधून मिळणारे गुण महत्त्वाचे आहेत. त्यासाठी योग्य तयारी करा.
- प्रायोगिक कौशल्य विकसित करा: विज्ञान विषयांमध्ये प्रायोगिक कौशल्ये विकसित करा, ज्यामुळे प्रायोगिक परीक्षेत चांगले गुण मिळतील.
- कमजोर विषयांवर विशेष लक्ष द्या: प्रत्येक विषयात किमान पासिंग गुण मिळवण्याचा प्रयत्न करा, ज्यामुळे एकूण गुणांवर सकारात्मक परिणाम होईल.
- बोर्डाच्या नियमांची माहिती ठेवा: परीक्षेच्या नियमांमध्ये कोणतेही बदल झाल्यास त्याची अद्ययावत माहिती मिळवा.
दहावी आणि बारावीच्या बोर्ड परीक्षा विद्यार्थ्यांच्या आयुष्यातील महत्त्वाचा टप्पा आहेत. बोर्डाने लागू केलेल्या नवीन नियमांमुळे विद्यार्थ्यांना उत्तीर्ण होण्याच्या अधिक संधी मिळत आहेत. अंतर्गत मूल्यमापन, तोंडी परीक्षा आणि प्रायोगिक परीक्षांच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना अतिरिक्त गुण मिळू शकतात, जे त्यांना परीक्षेत यशस्वी होण्यास मदत करतात.
परंतु या नियमांचा फायदा घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी केवळ अभ्यासावर भर न देता, अंतर्गत मूल्यमापन आणि तोंडी परीक्षांनाही तितकेच महत्त्व द्यावे. सर्व विषयांमध्ये किमान पासिंग गुण मिळवण्याचा प्रयत्न करून, विद्यार्थी निश्चितपणे बोर्डाच्या परीक्षेत यशस्वी होऊ शकतात.
या वर्षी परीक्षा देणाऱ्या सुमारे ३६ लाख विद्यार्थ्यांना या माहितीच्या आधारे नक्कीच फायदा होईल आणि ते चांगल्या गुणांनी उत्तीर्ण होऊ शकतील. बोर्डाच्या नियमांचे पालन करून आणि त्यांचा योग्य फायदा घेऊन, प्रत्येक विद्यार्थी आपल्या ध्येयापर्यंत पोहोचू शकतो.
